Akrilik Cami Halısı Parametreleri

Parametreler		Akrilik Halı		Polipropilen Halı
		p Değeri	% Katkı	p Değeri	% Katkı
İlk kalınlık	Hav yüksekliği	<.0001	0.955	<.0001	0.954
	Sıklık	0.0002	0.023	0.7168	0.0002
	Sıklık x Hav yüksekliği	0.1478	0.006	0.0097	0.023
	Hata		0.016		0.023
2 saatlik beklemede sonra oluşan kalınlık	Hav yüksekliği	<.0001	0.682	<.0001	0.754
	Sıklık	0.0001	0.147	0.0002	0.100
	Sıklık x Hav yüksekliği	0.0235	0.075	0.0054	0.079
	Hata		0.096		0.068
15 dk dinlendikten sonra	Hav yüksekliği	<.0001	0.771	<.0001	0.885
	Sıklık	0.0004	0.102	0.0030	0.022
	Sıklık x Hav yüksekliği	0.0681	0.045	0.0002	0.064
	Hata		0.082		0.029
30 dk dinlendikten sonra	Hav yüksekliği	<.0001	0.802	<.0001	0.901
	Sıklık	<.0001	0.103	0.0027	0.023
	Sıklık x Hav yüksekliği	0.0509	0.036	0.0013	0.047
	Hata		0.060		0.029
60 dk dinlendikten sonra	Hav yüksekliği	<.0001	0.799	<.0001	0.909
	Sıklık	0.0004	0.090	0.0035	0.021
	Sıklık x Hav yüksekliği	0.0614	0.040	0.0026	0.040
	Hata		0.071		0.029

Hem akrilik hem polipropilenden dokunan halıların kısa süreli statik yükleme deneyi esnasında alınan ölçümlerin; basınç uygulanmadan önceki halı kalınlığı, 2 saat basınç uygulandıktan sonra oluşan halı kalınlığı, 15 dakika, 30 dakika ve 60 dakika dinlendikten sonra oluşan halı kalınlıklarına uygulanan ANOVA sonucunda p < 0.05 istatistiksel değerlerde ilişkilidir. Halı kalınlığına etki eden ilk kalınlık ve yaylanma sürecinde en büyük katkıyı hav yüksekliği oluşturmuştur. Basınç uygulanmadan önceki halı kalınlık değerleri için yapılan analiz sonucunda akrilikten dokunan halılar için sıklık önemli bir parametre oluşturur iken polipropilen halılar için sıklık önemli bir parametre oluşturmamaktadır. Ancak akrilik halılar için sıklık ile hav yüksekliğinin ikili ilişkisi önem kazanmaz iken polipropilen halılar için istatistik! bir ilişki bulunmaktadır.

Basınç uygulandıktan sonraki kısım için alınan kalınlık ölçümlerinde hav yüksekliği, sıklık ve sıklık ile hav yüksekliğinin ikili ilişkileri istatistik! önem arz etmektedir. 15 dakika, 30 dakika ve 60 dakika dinlendikten sonra oluşan halı kalınlıkları için yapılan analiz sonrasında ise akrilik halılarda sıklık ile hav yüksekliği ikili ilişkisi önemli çıkmamıştır. Fakat hav yüksekliği ve sıklık ile hav yüksekliğinin ikili ilişkisi akrilik halılar için istatistik! olarak ilişkilidir. Polipropilen halılar için hav yüksekliği, sıklık ve sıklık ile hav yüksekliğinin ilişkilisi önemlidir. Erdoğan (2001) ve Kırtay (1891) çalışmalarında kısa süreli statik yükleme sonucunda meydana gelen kalınlık kaybının yüzey hav yoğunluğuyla alakalı olduğunu belirtmişlerdir.

Dokuma sonrası iplik kayıpları değerleri

Akrilik halılarda 1000 devir sonrası % 12 ile %30 arasında kalınlık kaybı oluşurken polipropilen halılarda %15 ile % 39 değerleri arasında kalınlık kayıpları ölçülmüştür. En fazla kalınlık kayıpları akrilik halının 2400 ilmek/dm² - 14mm ve polipropilen halının 1600 ilmek/dm² - 9mm hav yüksekliğindeki halı numunelerinde tespit edilmiştir. En az kalınlık kaybı ise akrilik halının 1600 ilmek/dm2 - 9mm hav yüksekliği numunesidir. Tekin (2002) yaptığı çalışmasında, dinamik yükleme sonrası akrilik halının % 15, polipropilen halının %23 ve yün halının %26 kalınlık azalmasının olduğunu bulmuştur. Tekin'in çalışmasına paralel olarak bu çalışmada akrilik halının kalınlık kaybının polipropilen halıdan daha az olduğu bulunmuştur.

Erdoğan (2001) çalışmasında Ege bölgesindeki halı numunelerine mekanik etki altında kalınlık kayıplarını tetrapod aletiyle değerlendirmiştir. 10000 devir sonrası meydana gelen kalınlık kayıplarını % 2.23 ile % 32.62 değerleri arasında bulmuş ve en fazla kalınlık kaybının akrilik halıda oluştuğunu en az kalınlık kaybının yün/polipropilen karışımı halıda meydana geldiğini bulmuştur. Akrilik halı, yün halı ve yün/polipropilen halı karışımlarının kullanılmasından dolayı sonuçlarda bir karşılaştırma yapılamamıştır. Erdoğan (2001), yüzey hav yoğunluğuyla mekanik etki altında kalınlık kaybı arasında istatistik! bir ilişki olduğunu belirterek halılarda yüzey hav yoğunluğunun artmasının kalınlık kaybını azalttığını belirtmiştir. Fakat bu çalışmada sıklığın, hav yüksekliğinin ve hav yoğunluğunun mekanik etkilere karşı kalınlık kaybında bir ilişki kurulamamıştır.

Boncuklanma

Halı numunelerine baskı etkisi oluşturarak halı hav tabakasında meydana gelebilecek boncuklanma ve tüylenme oranları sonuçları Çizelge 4.8.'deki gibi verilmiştir. Halı numunelerinin hepsi boncuklanma deneyinden "5" yani çok iyi çıkmıştır; hiçbir boncuklanma ve/veya tüylenme rastlanılmamıştır. Halıların kullanım esnasında boncuklanmaya karşı dayanıklı olduğunu sonucuna varılmıştır.

Çizelge 4.8. Halı numunelerinin boncuklanma dereceleri

Halı Tipi	Boncuklanma
(İplik, Sıklık, Hav Yüksekliği)	derecesi
Akrilik, 1600 ilmek/dm2, 9mm	5
Polipropilen, 1600 ilmek/dm2, 9mm	5
Akrilik, 2400 ilmek/dm2, 9mm	5
Polipropilen, 2400 ilmek/dm2, 9mm	5
Akrilik, 1600 ilmek/dm2, 10mm	5
Polipropilen, 1600 ilmek/dm2, 10mm	5
Akrilik, 2400 ilmek/dm2, 10mm	5
Polipropilen, 2400 ilmek/dm2, 10mm	5
Akrilik, 1600 ilmek/dm2, 12,5mm	5
Polipropilen, 1600 ilmek/dm2, 12,5mm	5
Akrilik, 2400 ilmek/dm2, 12,5mm	5
Polipropilen, 2400 ilmek/dm2, 12,5mm	5
Akrilik, 1600 ilmek/dm2, 14mm	5
Polipropilen, 1600 ilmek/dm2, 14mm	5
Akrilik, 2400 ilmek/dm2, 14mm	5
Polipropilen, 2400 ilmek/dm2, 14mm	5